ESKİ VE YENİ TARTIM ARAÇLARI

Yeni Ölçü Aletlerinin isimleri ,
Terazi,
Kantar,
Tartı,
Metre,
Mezro,
Litre,
Saat,
Derece.

Terazi: Küçük miktarları tartmakta kullanılan Ağırlık ölçme aleti,
Kantar: Büyük Miktarları ölçmek için: çuval gibi,
Tartı: Küçük miktarları elle tartan alet,
Metre: Uzunluk ölçmede kullanır,
Mezro: Kumaş gibi bükülebilir malzemeleri ölçer,
Litre: Sıvıların miktarını ölçmede kullanılır,
Saat: Zamanı belirlemede kullanılır,
Derece: Sıcaklık ölçmede kullanılır.

Eski ölçü aletlerinin isimleri,

• Arpa
• Bakray
• Batman
• Buğday
• Çeki
• Denk
• Dirhem
• Dirhemi şer'i
• Dünük
• Fitil
• Habbe
• Hardal Tanesi
• Kantar
• Kırat
• Kıyye
• Kıtmir
• Ludre
• Misgal (Miskal)
• Nakir
• Okka
• Pirinç
• Tonilato
• Zerre

Okka:

OKKA
1 tonilato = 4 çeki
1 çeki = 4 kantar
1 kantar = 44 okka(kıyye)
1 batman = 6 okka(kıyye)
1 okka(kıyye) = 400 dirhem

DİRHEM

Osmanlı Döneminde kullanılan 1 dirhem
1 dirhem = 4 dönük
1 dönük = 4 kırat
1 kırat = 4 bakray
1 bakray = 4 fitil
1 fitil = 2 nekir
1 nekir = 2 kıtmir
1 kıtmir = 2 zerre

GÜNÜMÜZ ÖLÇÜSÜ KİLOGRAMA GÖRE KIYASLAMA
" 1 okka (kıyye) = 400 dirhem = 1282,945 gr (1280 gr)
" 1 batman = 6 kıyye = 7,544 kg
" 1 kantar = 44 kıyye = 100 ludre = 56,320 kg
" 1 çeki = 4 kantar = 176 kıyye = 225,798 kg
" 1 tonilato = 1000 kg = 4 çeki + 1 kantar + 37,4 okka
" 1 tonilato = 17 kantar + 31 okka + 183 dirhem
" 1 miskal = 1,5 dirhem = 4,8 gr
" 1 dirhem = 4 dünük = 3,2 gr
" 1 dünük = 4 kırat
" 1 kırat = 4 bakray = 1/24 misgal
" 1 bakray = 4 fitil
" 1 fitil = 2 nekir
" 1 nekir = 2 kıtmir
" 1 kıtmir = 2 zerre

Ağırlık ölçü birimleri
• 1 okka (kıyye) = 400 dirhem = 1282,945 gr (1280 gr)
• 1 batman = 6 kıyye = 7,544 kg
• 1 kantar = 44 kıyye = 100 ludre = 56,320 kg
• 1 çeki = 4 kantar = 176 kıyye = 225,798 kg
• 1 tonilato = 1000 kg = 4 çeki + 1 kantar + 37,4 okka
• 1 tonilato = 17 kantar + 31 okka + 183 dirhem
• 1 miskal = 1,5 dirhem = 4,8 gr
• 1 dirhem = 4 dünük = 3,2 gr
• 1 dünük = 4 kırat
• 1 kırat = 4 bakray = 1/24 misgal
• 1 bakray = 4 fitil
• 1 fitil = 2 nekir
• 1 nekir = 2 kıtmir
• 1 kıtmir = 2 zerre

DİRHEM: Ağırlık ölçüsü kabul edilmeden önce Osmanli doneminde kullanılan ağırlık ölçü birimine Dirhem denir.1 dirhem 3.2 kgdır.Eski ölçülere göre ortalama 70 adet arpa ağırlığına karşılık gelir.Diğer bir deyişle eskiden kullanılan bir okkanın dörtyüzdebiri oranında ağırlık ölçüsüdür.

Dirhem Ölçü Dönüşümleri
BAKRAY: Osmanlı devletinde ağırlık ölçmek için kullanılan bir alet
Batman: Miktarı bölgelere ve tartılacak şeylere göre değişen eski bir ağırlık ölçüsü aynı zamanda batman bir ölçü birimi olarak ta kullanılır. 
Çeki: odun kireç gibi çok ağır olan maddeleri tartmak için kullanılan alet
Denk: Yük hayvanlarının sağ ve soluna konulan iki yük parçasından her biri
habbe: tahılları ölçmek için kullanılan alet
Kantar: büyük ölçekli eşyaları ölçer.
Kırat: elmasları ve değerli taşları ölçmek için kullanılan hassas ölçü birimi
Kıyye: genelde okka ismiyle bilinir ve ağırlık ölçmeye yarar

Miskal: yine ağırlıkları ölçmek için kullanılan bir alet aynı zamanda ölçü birimi olarak ta kullanılır.